Πώς οι γιατροί και οι γονείς των παιδιών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής/ Υπερκινητικότητας μπορούν να εξηγήσουν σ᾽ ένα παιδί ότι έχει ΔΕΠΥ, να πλαισιώσουν την είδηση θετικά, και να απαντήσουν στο ερώτημα: «Τι είναι η ΔΕΠΥ;» Από τον Δρ. Edward Hallowell

Τι είναι η ΔΕΠΥ; Πως να την εξηγήσουμε σε ένα παιδί;

Οι γονείς συχνά με ρωτούν αν τα μικρά παιδιά με ΔΕΠΥ θα πρέπει να ενημερωθούν ότι έχουν τη διαταραχή. Και, αν ναι, πώς θα πρέπει να ανακοινωθεί σε αυτά τα παιδιά.

Λοιπόν, πιστεύω ακράδαντα ότι τα παιδιά πρέπει να ξέρουν. Δεν κερδίζουμε τίποτα κρατώντας τη διάγνωση μυστική. Το αντίθετο: κάνει κακό σε όλους τους εμπλεκόμενους υπονοώντας ότι υπάρχει κάτι κακό ή ντροπιαστικό για τη ΔΕΠΥ.

Κάθε παιδί που είναι αρκετά μεγάλο για να αξιολογηθεί για ΔΕΠΥ είναι αρκετά μεγάλο για να μάθει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης (αν και τα μικρότερα παιδιά χρειάζονται λιγότερες λεπτομέρειες από ό᾽ τι τα μεγαλύτερα παιδιά). Συχνά, η καλύτερη προσέγγιση είναι και για τους δύο γονείς του παιδιού με το γιατρό να μιλήσουν στο παιδί για τη διαταραχή του και να απαντήσουν στις ερωτήσεις του. Σε κάθε περίπτωση, η είδηση θα πρέπει να πλαισιώνεται θετικά.

Εδώ μιλάω σε έναν 8-χρονo ασθενή μου τον Jed (είχαμε συμφωνήσει εκ των προτέρων με τους γονείς του ότι θα μιλούσα με τον Jed παρουσία τους).

«Έχεις έρθει εδώ μια-δυο φορές Jed, και έχεις απαντήσει πολλές ερωτήσεις και έχεις παίξει μερικά αστεία παιχνίδια. Τώρα θα σου πω τι έχουμε ανακαλύψει. Θα ήθελες να ξέρεις;» Ο Jed γνέφει καταφατικά. «Λοιπόν» λέω, «Έχω μεγάλη είδηση. Έχεις ένα φοβερό μυαλό. Είσαι ένας τρομερός μάγκας. Ο εγκέφαλός σου είναι απλά εκπληκτικός.»

Ο Jed δεν έχει ακούσει ποτέ κάποιον να του λέει κάτι καλό για το μυαλό του. Συνήθως ακούει ακριβώς το αντίθετο.

«Έχεις κάτι που ονομάζεται ΔΕΠΥ» συνεχίζω, «και μάντεψε τι; Το έχω και εγώ. ΔΕΠΥ σημαίνει ότι έχεις έναν εγκέφαλο σαν αγωνιστικό αυτοκίνητο. Ξέρεις τι είναι ο κινητήρας turbo;» O Jed με κοιτάει με ανοικτά μάτια. Δεν ξέρω αν πραγματικά ξέρει τι σημαίνει - εγώ σίγουρα δεν ξέρω. Αλλά, όπως εγώ, έχει ακούσει τον όρο και μπορεί να μαντέψει.

«Λοιπόν, Jed, έχεις έναν εγκέφαλο turbo. Μπορεί να πάει πραγματικά, πραγματικά γρήγορα. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι μερικές φορές πηγαίνει πάρα πολύ γρήγορα. Και χρειάζεται ειδικό λάδι για τον κινητήρα του για να μην υπερθερμαίνεται. Αλλά με τα σωστά φρένα και το σωστό πετρέλαιο , κερδίζει πολλούς αγώνες». Ο Jed γεμάτος περιέργεια θέλει να ακούσει περισσότερα.

«Ξέρεις πώς μερικές φορές δυσκολεύεσαι να προσέχεις στο σχολείο;» Ο Jed γνέφει καταφατικά. «Αυτό συμβαίνει γιατί το μυαλό σου τρέχεις γύρω γύρω όλη την ώρα, γεμάτο με νέες ιδέες. Και αυτό είναι φανταστικό! Αυτός είναι ο λόγος που θα κάνεις καταπληκτικά πράγματα και θα περάσεις καλά όλη σου τη ζωή. Αλλά θα πρέπει να βοηθήσεις τον αγωνιστικό σου εγκέφαλου, και εγώ θα σου μάθω πώς να βάζεις τα φρένα σου καλύτερα.»

Εάν το παιδί σας έχεις ερωτήσεις, απαντήστε τις. Απλά κρατήστε τις απαντήσεις σας απλές, σύντομες και αισιόδοξες. Μάθετε τα πάντα για την διαταραχή. Το ίδιο ισχύει και για τους εκπαιδευτικούς που έχουν οι μαθητές με ΔΕΠΥ.

Αλλά τα παιδιά με ΔΕΠΥ δεν χρειάζεται να μάθουν περισσότερα. Είναι σημαντικό για αυτά να μην αισθάνονται ότι ορίζονται από τη διαταραχή. Έχοντας ΔΕΠΥ είναι λίγο σαν να είσαι αριστερόχειρας. Είναι ΜΕΡΟΣ του ποιος είσαι, όχι το ποιος είσαι.

Μετάφραση Νιόβη Μιχαλοπούλου, PsyD, Κλινική Ψυχολόγος από το περιοδικό www.additudemag.com