Ο Κλινικός ψυχολόγος Thomas Brown, Ph.D. εξηγεί γιατί οι μεσήλικες γυναίκες ξαφνικά αναπτύσσουν ΔΕΠΥ, γιατί η απεικόνιση του εγκεφάλου είναι άχρηστη για τη διάγνωση της κατάστασης και γιατί πολλοί γιατροί απλά δεν κατανοούν το έλλειμμα προσοχής.

Ο Thomas Brown, Ph.D., βλέπει τη ΔΕΠΥ από όλες τις πλευρές: ως ερευνητής, ως δάσκαλος σε ιατρική σχολή και ως ψυχολόγος βοηθώντας τους ασθενείς να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους και να διεκδικήσουν τη ζωή τους. Είναι κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Yale, & γράφει επίσης βιβλία για την ΔΕΠΥ.

Η έρευνα του Brown στον εγκέφαλο έχει θέσει ένα νέο μοντέλο για την ΔΕΠΥ. "Το παλαιό μοντέλο σκέφτεται την ΔΕΠΥ ως διαταραχή συμπεριφοράς", λέει. "Αλλά πολλά άτομα με ΔΕΠΥ που δεν είχαν ποτέ σημαντικά προβλήματα συμπεριφοράς. δυσκολεύονται να εστιάσουν την προσοχή τους σε απαραίτητα καθήκοντα και να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τη μνήμη εργασίας. "

Η ΔΕΠΥ είναι μια γνωστική διαταραχή, λέει ο Thomas Brown, Ph.D., μια αναπτυξιακή βλάβη των εκτελεστικών λειτουργιών (EFs) - το σύστημα αυτοδιαχείρισης του εγκεφάλου.

1) Η θεωρία σας για τη δυσλειτουργία της εκτελεστικής λειτουργίας έχει γίνει γνωστή στους οικογενειακούς γιατρούς που κάνουν διαγνώσεις και συνταγογραφούν φάρμακα;

Πολύ, πολύ αργά. Πολλοί γιατροί εξακολουθούν να σκέφτονται για την ΔΕΠΥ με τον παλαιό τρόπο - ως πρόβλημα συμπεριφοράς που συνοδεύεται από δυσκολία στην προσοχή. Δεν καταλαβαίνουν ότι η "εκτελεστική λειτουργία" είναι πραγματικά μια ευρεία ομπρέλα. Όταν οι ασθενείς ακούν τα συμπτώματα που συνδέονται με την αποτυχία της EF - δυσκολεύονται να οργανωθούν ή να ξεκινήσουν εργασίες, να διατηρήσουν την προσπάθειά τους να ολοκληρώσουν τα καθήκοντά τους, να συγκρατήσουν αντί να πηδήξουν παρορμητικά σε πράγματα, να θυμηθούν αυτά που μόλις διαβάστηκαν ή ακούστηκαν, - Θα πουν, "Ναι, ναι, ναι, εγώ είμαι."
Μεγάλο μέρος της δυσλειτουργίας εκτελεστικής λειτουργίας υπερβαίνει τα διαγνωστικά κριτήρια για την ΔΕΠΥ που υπάρχουν στο εγχειρίδιο DSM-IV.

2) Οι γιατροί εκπαιδεύονται αρκετά για την ΔΕΠΥ;

Διδάσκω στην ιατρική σχολή και αν οι γιατροί παρακολουθήσουν μια ώρα διάλεξης για τη ΔΕΠΥ, αυτό είναι πολύ. Υπάρχουν άτομα με ΔΕΠΥ που υποφέρουν από το γεγονός ότι ο γιατρός τους δεν έχει την κατάρτιση ή την εμπειρία να αναγνωρίσει ΔΕΠΥ ή συννοσηρότητα όταν τη δει - ή να είναι αρκετά ικανός να ορίσει την απαραίτητη προσαρμογή στο φάρμακο για να το κάνει αποτελεσματικό.

3) Ποιες αλλαγές έχει το DSM-V, που αναδιατυπώνει τις αιτίες ή τη θεραπεία της ΔΕΠΥ;

Το DSM-V έχει κάποιες αλλαγές στα κριτήρια ηλικίας έναρξης. Για πολλούς ανθρώπους, τα συμπτώματα ΔΕΠΥ είναι αόρατα μέχρι και μετά - μερικές φορές πολύ μετά - την ηλικία των επτά. Δεν είναι εμφανή τα συμπτώματα μέχρι την εφηβεία, όταν τα παιδιά είναι πιο προκλητικά στο γυμνάσιο ή στο κολέγιο ή στην ενηλικίωση. Ομολογώ με το να αποκτήσω ένα EKG. Όταν ένας ασθενής βρίσκεται στο ιατρείο, υπάρχει ένα τέλειο καθαρό ηλεκτροκαρδιογράφημα. Αλλά όταν το άτομο φτυαρίζει χιόνι ή παίζει ένα γρήγορο παιχνίδι μπάσκετ, μπορεί να δείτε μια απόφραξη στις αρτηρίες του. Οι δυσλειτουργίες EF που είναι χαρακτηριστικές της ΔΕΠΥ, ιδιαίτερα για τα έξυπνα άτομα που δεν έχουν προβλήματα ελέγχου συμπεριφοράς, δεν είναι εμφανή μέχρι το γυμνάσιο ή αργότερα.

4) Μπορεί ένας γιατρός να διαγνώσει ΔΕΠΥ σε 15 λεπτά; Και εάν ένας ενήλικας ή ένα παιδί λάβει μια γρήγορη διάγνωση για ΔΕΠΥ, θα είσαστε ύποπτος για τον γιατρό;

Δεν μπορώ να διαγνώσω ΔΕΠΥ σε 15 λεπτά. Εάν ένας γιατρός μιλήσει μαζί σας για 15 λεπτά και πιάσει το συνταγολόγιο, θα πρέπει να σας βάλει σε σκέψεις. Συνήθως περνώ δυο ώρες με τους ασθενείς μου στην αρχική συνέντευξη. Κάνω πολλές ερωτήσεις και ακούω προσεκτικά τις απαντήσεις. Παίρνω μια λεπτομερή ιστορία, αλλά το κάνω με ημι-δομημένο τρόπο. Επιπλέον, δεν είναι μόνο θέμα αναζήτησης η ΔΕΠΥ. Είναι σημαντικό να εξετάζετε τα συνωστισμένα προβλήματα - επειδή η συνύπαρξη συννοσηρότητας και ΔΕΠΥ είναι αρκετά υψηλή. Το πρόβλημα με το σύστημα υγείας είναι ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες αποδίδουν στους παιδίατρους μόνο 15 λεπτά.

5) Μερικοί ασθενείς ρωτούν, ακόμα και ζητούν, από το γιατρό να κάνει απεικόνιση του εγκεφάλου για να κάνει τη διάγνωση. Ποιος είναι ο ρόλος της διαδικασίας αυτής στη διάγνωση;

Κανένας. Η ΔΕΠΥ δεν αποτελεί διαρθρωτικό πρόβλημα στον εγκέφαλο. Πρόκειται κυρίως για ένα χημικό πρόβλημα. Υπάρχουν σίγουρα ορισμένες διαρθρωτικές διαφορές που δείχνει η απεικόνιση του εγκεφάλου - αυτό το τμήμα του εγκεφάλου είναι λίγο μικρότερο από το κανονικό και αυτό το μέρος είναι λίγο μεγαλύτερο. Η απεικόνιση του εγκεφάλου είναι ένα στιγμιότυπο της δομής του εγκεφάλου που λαμβάνεται σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου και δεν σας λέει τίποτα για το αν ο ασθενής έχει ΔΕΠΥ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να κάνετε ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο που ο ασθενής λειτουργεί σε διάφορες καταστάσεις σε διάφορες ώρες της ημέρας, υπό διαφορετικές συνθήκες.

6) Είμαστε πιο κοντά στην ανακάλυψη των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για την ΔΕΠΥ;

Έχουν γίνει πολλές έρευνες και υπάρχουν κάποια υποψήφια γονίδια, αλλά τίποτα δεν είναι τελικό. Όσο περισσότερες ενδείξεις έχουμε, τόσο πιο σαφές φαίνεται ότι δεν υπάρχει ένα ή δύο ή τρία γονίδια υπεύθυνα για τη ΔΕΠΥ. Υπάρχει μια ολόκληρη δέσμη γονιδίων, καθένα από τα οποία ελέγχει μερικά από τα συμπτώματα.

7) Οι αναγνώστες συχνά ρωτούν αν η ΔΕΠΥ μπορεί να προκαλέσει άνοια ή Αλτσχάιμερ. Μπορεί?

Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό. Με τη ΔΕΠΥ, έχουμε να κάνουμε με ένα πρόβλημα που έχει να κάνει με τη χημική δυναμική της απελευθέρωσης ντοπαμίνης και νορεπινεφρίνης στις συνάψεις του εγκεφάλου. Με το Αλτσχάιμερ, η καλωδίωση του εγκεφάλου καταστρέφεται από μια παχιά ουσία που συσσωρεύεται στους νευρώνες.

8) Δεν χρειάζεται περισσότερη έρευνα για τους ενήλικες και την ΔΕΠΥ;

Οι μελέτες για τους ενήλικες γίνονται σταδιακά, αλλά έχουμε πολύ δρόμο να προχωρήσουμε. Πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τις μεμονωμένες παραλλαγές της ΔΕΠΥ στους ενήλικες. Μερικοί ενήλικες αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα στο σχολείο, αλλά μόλις βγουν από το σχολείο, είναι σε θέση να ειδικεύονται σε κάτι στο οποίο είναι καλοί ή να αναλάβουν δουλειά, όπου τους βοηθά ένας γραμματέας, και πάνε καλά. Άλλοι ενήλικες διαχειρίζονται τα του σχολείου, αλλά δεν τα καταφέρνουν καλά στην εργασία ή τη διαχείριση ενός νοικοκυριού. Αρχίζουμε να εντοπίζουμε τους τομείς της βλάβης και να αναγνωρίζουμε ότι αυτές οι δυσκολίες με τις Εκτελεστικές Λειτουργίες δεν επηρεάζουν μόνο τα άτομα με ακαδημαϊκά καθήκοντα αλλά και την ικανότητά τους να διατηρούν κοινωνικές σχέσεις και να διαχειρίζονται συναισθήματα.

Δυστυχώς, το DSM-IV δεν λέει τίποτα για αυτό το συναισθηματικό συστατικό ως μέρος του συνδρόμου ΔΕΠΥ. Ωστόσο, είναι σαφές από την έρευνα ότι ο συναισθηματικός έλεγχος αποτελεί μέρος της βλάβης των Εκτελεστικών Λειτουργιών. Μερικοί ενήλικες με ΔΕΠΥ αντιδρούν υπερβολικά σε κάτι που είναι ασήμαντο ή χάνουν σε καταστάσεις όπου δεν μπορούν να το χάσουν. Αυτές οι υπερβολικές αντιδράσεις μπορούν να στείλουν ζωές, σχέσεις και σταδιοδρομίες σε ελεύθερη πτώση.

9) Οι γυναίκες και η ΔΕΠΥ - ποια είναι τα πιο πρόσφατα σχετικά ευρήματα;

Βλέπω τις γυναίκες - επιτυχημένες και έξυπνες - που έρχονται στο γραφείο μου και λένε, "Φοβάμαι ότι έχω Αλτσχάιμερ και με φοβίζει πολύ. Έχω πρόβλημα να θυμάμαι λέξεις που στο παρελθόν έβρισκα εύκολα. Δεν μπορώ να συγκεντρωθώ όπως έκανα». Προχωρώ στην αξιολόγηση και έχουν σύνδρομο ΔΕΠΥ, αλλά δεν έχουν ιστορικό αυτών των δυσκολιών πριν από την εμμηνόπαυση. Είναι όμως λογικό, επειδή το οιστρογόνο είναι ένας από τους κύριους ρυθμιστές για την απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Καθώς το επίπεδο των οιστρογόνων πέφτει, όπως συμβαίνει στην εμμηνόπαυση, το αποτέλεσμα - για μερικές γυναίκες - μοιάζει πάρα πολύ σαν τη ΔΕΠΥ.

10) Οι μελέτες σας δείχνουν ότι οι ΔΕΠΥστες συχνά έχουν υψηλή νοημοσύνη, αλλά δεν πηγαίνουν καλά στο σχολείο ή τη ζωή. Γιατί;

Η κοινή σοφία ήταν ότι αν έχετε ΔΕΠΥ, δεν είστε έξυπνοι και εάν είστε έξυπνοι, δεν μπορείτε να έχετε ΔΕΠΥ. Ανοησίες. Έκανα μελέτη σε 157 ενήλικες με IQs 120 ή παραπάνω, το 9% του πληθυσμού. Όλοι αυτοί πληρούσαν πλήρως τα διαγνωστικά κριτήρια για ΔΕΠΥ, και όλοι είχαν σημαντική εξασθένιση στη μνήμη εργασίας και την ταχύτητα επεξεργασίας. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους δεν αναγνωρίστηκαν ως έχοντες προβλήματα ΔΕΠΥ μέχρι που ήταν ενήλικες. Πέρασαν πολλά και συχνά αντιμετώπιζαν δυσκολίες στο σχολείο πριν λάβουν την κατάλληλη θεραπεία. Όλοι τους απογοητεύτηκαν και τα είχαν εγκαταλείψει. Αν είχαν διαγνωστεί νωρίτερα ή είχαν βρεθεί σε ένα περιβάλλον όπου υποστηρίζονταν για τα δυνατά τους σημεία και βοηθούσαν να αναγνωρίσουν τους περιορισμούς τους, η αυτοεκτίμηση τους θα αυξανόταν. Πολλοί άνθρωποι καταρρέουν τόσο συχνά που αναπτύσσουν άμυνες για να προστατεύσουν τον εαυτό τους. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία μπορεί να σημαίνει πάρα πολλά στη ζωή ενός ανθρώπου.

Πηγή:www.additudemag.com  Απόδοση στα Ελληνικά: Χριστίνα Γεωργιάδου