Η Νευροεπιστήμη της Κίνησης
Έρευνα δείχνει ότι η σωματική άσκηση προκαλεί πραγματικές, θετικές αλλαγές στον εγκέφαλο, οι οποίες αυξάνουν την προσοχή και βελτιώνουν την διάθεση. Επιπλέον, η άσκηση αποτελεί μια φθηνή, αυτοσυνταγογραφούμενη και προσιτή συμπληρωματική θεραπεία για ενήλικες αλλά και παιδιά με ΔΕΠΥ.
«Σκεφτείτε την άσκηση ως φάρμακο», λέει ο John Ratey, αναπληρωτής κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Για μια πολύ μικρή χούφτα ατόμων με διαταραχή έλλειψης προσοχής μπορεί να αντικαταστήσει τα διεγερτικά, αλλά για τους περισσότερους, είναι συμπληρωματικό – κάτι δηλαδή που πρέπει να κάνουν απολύτως, παράλληλα με την λήψη φαρμάκων, για να βοηθήσουν στην αύξηση της προσοχής και στη βελτίωση της διάθεσης.
Ενώ οι περισσότεροι από εμάς επικεντρωνόμαστε στην άσκηση ως ένα τρόπο για να στενέψουμε την μέση, τα καλύτερα νέα είναι ότι η ρουτίνα της σωματικής δραστηριότητας ενισχύει τον εγκέφαλο – καθιστώντας την μια απλή, εναλλακτική θεραπεία για ΔΕΠΥ. Η άσκηση ενεργοποιεί το σύστημα προσοχής, τις λεγόμενες εκτελεστικές λειτουργίες - αλληλουχία, λειτουργική μνήμη, προτεραιότητα, αναστολή και διατήρηση της προσοχής», λέει ο Ratey, συγγραφέας του Spark: The Revolutionary New Science of Exercise and the Brain (Little, Brown). «Σε πρακτικό επίπεδο, αναγκάζει τα παιδιά να είναι λιγότερο παρορμητικά, γεγονός που τα καθιστά πιο πρόθυμα στην διαδικασία μάθησης.»
Τα τελευταία νέα σχετικά με την άσκηση και τη ΔΕΠΥ είναι ότι συμβάλει στην προσπάθεια των παιδιών με την συγκεκριμένη πάθηση να ξεπεράσουν τις προηγούμενες αποτυχίες και να επιχειρήσουν πράγματα που δεν κατάφεραν στο παρελθόν. «Ό,τι και αν κάνω, θα αποτύχω», λέει ο Ratey. «Μελέτες σε αρουραίους δείχνουν ότι η σωματική άσκηση μειώνει τη μαθησιακή αδυναμία. Στην πραγματικότητα, εάν είστε αερόβια, είναι λιγότερο πιθανό να χαρακτηριστείτε από ανικανότητα.»
Συνεπώς, πώς ακριβώς προσφέρει αυτά τα οφέλη η σωματική άσκηση στον εγκέφαλο παιδιών και ενηλίκων με ΔΕΠΥ; Όταν περπατάτε ή τρέχετε ή κάνετε μικρά άλματα ή κάμψεις, ο εγκέφαλός σας απελευθερώνει πολλές σημαντικές χημικές ουσίες.
Οι ενδορφίνες, για παράδειγμα, ορμονικές ενώσεις που ρυθμίζουν τη διάθεση, την ευχαρίστηση και τον πόνο.
Η ίδια έκρηξη κατά την δραστηριότητα αυξάνει , ακόμη, τα επίπεδα ντοπαμίνης, της νορεπινεφρίνης και της σεροτονίνης του εγκεφάλου. Οι παραπάνω χημικές ουσίες του εγκεφάλου επηρεάζουν την εστίαση των ατόμων και την προσοχή , οι οποίες βρίσκονται σε μικρές ποσότητες σε άτομα με ΔΕΠΥ. «Όταν αυξάνετε τα επίπεδα ντοπαμίνης, αυξάνεται η ικανότητα του συστήματος προσοχής να είναι τακτική και συνεπής, η οποία μπορεί να επιφέρει καλά αποτελέσματα» , εξηγεί ο Ratey, όπως η μείωση της επιθυμίας για νέα ερεθίσματα και η αύξηση της ετοιμότητας εγρήγορσης.
Δεν χρειάζεται να είστε μαραθωνοδρόμος, ή ακόμη και δρομέας, για να αποκομίσετε οφέλη από την σωματική άσκηση. Το περπάτημα για περίπου 30 λεπτά, τέσσερις φορές την εβδομάδα, θα επιφέρει το αποτέλεσμα.«Επιλέξτε για το παιδί σας κάτι που βρίσκει διασκεδαστικό, για να ασχοληθεί με αυτό», προτείνει ο Ratey. Οι ομαδικές δραστηριότητες ή η άσκηση με παρέα μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευεργετική.
Μελέτες έχουν επίσης αποδείξει ότι το Tae kwon dο, το μπαλέτο και η γυμναστική, στις οποίες δραστηριότητες πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή στις κινήσεις του σώματος, να εντοπίσετε το σύστημα προσοχής. «Είναι πολύ σημαντικό πράγμα για παιδιά και εφήβους με ΔΕΠΥ», λέει ο Ratey.
Όλο και περισσότερα σχολεία περιλαμβάνουν στο πρόγραμμά σπουδών τους σωματική άσκηση για να βοηθήσουν τα παιδιά στις επιδόσεις τους στην τάξη. Ένα σχολείο στο Κολοράντο ξεκινά την ημέρα των μαθητών με 20 λεπτά αερόβιας άσκησης για να αυξήσει την εγρήγορση. Εάν συμμετέχουν στην τάξη , δεν τους δίνεται time out, αλλά μέσα στα χρονικά όρια, 10 λεπτά άσκησης με στάσιμο ποδήλατο ή ελλειπτικό. «Το αποτέλεσμα είναι ότι τα παιδιά με τον τρόπο αυτό συνειδητοποιούν ότι μπορούν να ρυθμίσουν την διάθεσή τους και την προσοχή τους κατά την διάρκεια της άσκησης», λέει ο Ratey. «Αυτό αποτελεί ενδυναμωτικό.»
Πηγή https://www.additudemag.com/exercise-and-the-adhd-brain/
Μετάφραση: Τσιρώζη Έλενα, φιλόλογος, εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής